Forex Piyasası ve İşlem Saatleri

Forex piyasası kurulmadan önceki süreç ve gelişen olaylar

II. Dünya Savaşı sonrasında dünya ekonomisini yeniden inşa etmek ve finansal istikrarı sağlamak için dünya devletleri bir araya geldiler. 1 Temmuz - 22 Temmuz 1944 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin New Hampshire eyaletinde bulunan Bretton Woods beldesinde düzenlenen bir uluslararası konferans sonucunda "Bretton Woods Anlaşması" imzalandı. Anlaşma toplamda 44 ülke tarafından imzalandı. Bu devletlerden birkaçı bunlardır: Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Sovyetler Birliği, Fransa, Türkiye, Kanada, Avustralya, Brezilya, Hindistan, Hollanda, Arjantin, Çin Cumhuriyeti (Tayvan), Belçika, Meksika, Portekiz, Yeni Zelanda vb. Bu ülkeler, uluslararası birlikte çalışma ile küresel ekonominin yapılandırılması ve savaş sonrası dönemde mali istikrarı sağlamayı amaçlamışlardır. Anlaşmayla, iki önemli kuruluş kuruldu:

1. Uluslararası Para Fonu (IMF)

1. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (World Bank).

Aynı zamanda, Bretton Woods Anlaşması ile Altın dolar standardı resmen kabul edildi. Altın dolar standardı, uluslararası ticarette ve finansal ilişkilerde kullanılan bir para sistemi olacaktır. Bu sistemde, ulusal para birimleri doğrudan altına veya altınla sabitlenir. Bu da uluslararası ticaretin ve finansal işlemlerin altın cinsinden gerçekleştirilmesini sağlar. Buna göre, katılımcı ülkeler kendi para birimlerinin döviz kurlarını ABD doları ile belirli bir oranda sabitliyorlardı. ABD doları ise altına bağlıydı. Diğer bir deyişle, ABD dolarını sahibi, belirli bir miktar altın karşılığında dönüştürebilirdi. Ancak zamanla ABD doları üzerindeki bu altın bağlantısı zayıflamaya başladı. ABD, 1960'ların sonlarına doğru Vietnam Savaşı ve içsel ekonomik sorunlar nedeniyle büyük miktarda para basmak zorunda kaldı. Bu da doların altına bağlılığını zayıflattı. Sonuç olarak, 1971 yılında ABD Başkanı Richard Nixon, altın dolar standardını sonlandırdı ve döviz kurlarını serbest bıraktı. Bu, uluslararası döviz kurlarının esnek ve dalgalı hale gelmesine yol açtı. Bu tarihten sonra, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ticaret ve yatırım faaliyetlerini etkilemeye başladı. 1970'lerin sonları, bilgisayar teknolojisinin gelişmesiyle birlikte finansal piyasalarda büyük değişikliklerin yaşandığı bir dönem oldu. Bu dönemde, bankalar arası elektronik ticaret platformları oluşturuldu ve döviz ticareti daha hızlı ve verimli hale geldi. Bu süreçte forex piyasası da şekillenmeye başladı.

Küresel Forex piyasasının kurulması

8 Ocak 1976'da Uluslararası Para Fonu üyesi ülkelerin maliye bakanlarının Kingston (Jamaika) zirvesinde Uluslararası Döviz Piyasası - Forex'in kurulmasına karar verildi. Merkez Bankalarının emtia olarak para ve altın alıp satmalarına izin verildi. Merkez Bankaları ulusal para birimlerinin seyrine sadece idari yollarla değil, serbest piyasa yöntemleriyle de müdahale etme imkanına kavuştu. Forex piyasasının modern yapısı, teknolojik ilerlemeler ve küreselleşme süreciyle giderek büyüdü ve gelişti. Bu bağlamda,1993 yılından itibaren döviz piyasasının online ticareti uygulanmaya başlandı.
Forex (Foreign Exchange), yani döviz piyasası bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine göre değer kazanması veya kaybetmesi ile ilgili olarak iki yönlü (alış ve satış) ticaret fırsatı yaratan bir finans piyasasıdır. Bunun yanı sıra, Forex dünyanın en büyük ve en likit finansal piyasasıdır. Forex piyasası, bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimiyle değiştirildiği, yani bir para biriminin diğerine dönüştürüldüğü bir global pazardır. Euro ve Türk Lirası arasındaki döviz kuru dalgalanmaları, Türkiye ekonomisi için önemli bir göstergedir. Aşağıdaki görselde, 2024 yılı Haziran ayı itibarıyla Euro/Türk Lirası paritelerinin Forex piyasasındaki fiyat değişim grafiği sunulmaktadır:

Euro/TL fiyat grafiği.

Forex piyasasında işlem saatleri

Forex, neredeyse her yerde işlem yapabileceğiniz, farklı coğrafi bölgelerdeki katılımcıların ve yatırımcıların sürekli erişim sağlayabildiği 5/24 açık bir yatırım piyasasıdır. Piyasası dünya genelinde farklı ülkelerin katılımıyla oluşur. Farklı ülkelerin ticaret merkezlerinin farklı zaman dilimlerinde faaliyet göstermesi nedeniyle, bir ticaret merkezi kapanırken diğeri açılır. Bu sayede, dünya saatine göre sürekli bir ticaret akışı oluşur ve bu da piyasanın sürekli açık kalmasını sağlar. İşte bu oturumların hangi saatlerde aktif olduğunu ve bir oturumun kapanırken diğerinin açıldığını gösteren genel bir zaman çizelgesine bakalım:

1. Asya Oturumu (Tokyo Oturumu):

• Açılış: 00:00 UTC
• Kapanış: 09:00 UTC
• Önemli para birimleri: Japon Yeni (JPY), Avustralya Doları (AUD), Yeni Zelanda Doları (NZD)

2. Avrupa Oturumu (Londra Oturumu):

• Açılış: 08:00 UTC
• Kapanış: 17:00 UTC
• Önemli para birimleri: Euro (EUR), İngiliz Sterlini (GBP), İsviçre Frangı (CHF)

3. Kuzey Amerika Oturumu (New York Oturumu):

• Açılış: 13:00 UTC
• Kapanış: 22:00 UTC
• Önemli para birimleri: Amerikan Doları (USD), Kanada Doları (CAD)

4. Pasifik Oturumu (Sidney Oturumu):

• Açılış: 22:00 UTC (Bir önceki gün)
• Kapanış: 07:00 UTC
• Önemli para birimleri: Japon Yeni (JPY), Avustralya Doları (AUD), Yeni Zelanda Doları (NZD)

Türkiye, UTC+3 saat dilimindedir. Yukarıdaki saatleri Türkiye saat dilimine (UTC+3) göre uygunlaştırılmış halde bulabilirsiniz:

1. Asya Oturumu (Tokyo Oturumu)

• Açılış: 03:00 (TSİ)
• Kapanış: 12:00 (TSİ)
• Önemli para birimleri: Japon Yeni (JPY), Avustralya Doları (AUD), Yeni Zelanda Doları (NZD)

2. Avrupa Oturumu (Londra Oturumu)

• Açılış: 11:00 (TSİ)
• Kapanış: 20:00 (TSİ)
• Önemli para birimleri: Euro (EUR), İngiliz Sterlini (GBP), İsviçre Frangı (CHF)

3. Kuzey Amerika Oturumu (New York Oturumu)

• Açılış: 16:00 (TSİ)
• Kapanış: 01:00 (TSİ) (Ertesi gün)
• Önemli para birimleri: Amerikan Doları (USD), Kanada Doları (CAD)

4. Pasifik Oturumu (Sidney Oturumu)

• Açılış: 01:00 (TSİ) (Bir önceki gün)
• Kapanış: 10:00 (TSİ)
• Önemli para birimleri: Japon Yeni (JPY), Avustralya Doları (AUD), Yeni Zelanda Doları (NZD)

Bu saatler, Türkiye'nin UTC+3 zaman dilimine göre ayarlanmıştır.
Bu oturumlar sırayla devam ederken, bir oturumun kapanırken diğeri açılır ve böylece haftanın 5 günü, 24 saat boyunca sürekli bir ticaret akışı sağlanmış olur.
Forex piyasası, önceden belirlenmiş koşullar altında gerçekleştirilen döviz alım satım işlemlerini ifade eder. Forex piyasası, diğer finansal piyasalardan farklı olarak, fiziksel bir yerde gerçekleşmez ve tezgah üstü (OTC) bir piyasadır. Forex piyasası dünyanın en büyük uluslararası döviz piyasasıdır ve en çok işlem gören para birimleri şunlardır:
 Euro (EUR), ABD Doları (USD), İngiliz Sterlini (GBP), Japon Yeni (JPY), İsviçre Frangı (CHF) vb.
New York, Londra, Tokyo, Frankfurt ve Sydney Forex piyasasının önemli merkezleridir. Ayrıca, Forex piyasasında uygulanan kredi destekli ticaret sistemi yatırımcılar için cazip koşullar sunmaktadır. Forex piyasasında döviz çiftlerinden emtialara ve endekslere kadar çok sayıda finansal araçla işlem yapmak mümkündür.

Forex piyasasının oyuncuları

Forex piyasasının ana katılımcıları şunlardır:

• Merkez Bankaları: Ülkelerin para politikalarını yöneten merkez bankaları, döviz rezervlerini yönetirken ve para birimlerinin değerini belirlerken Forex piyasasında belirleyici bir konuma sahiptir.

• Yatırım Fonları: Yatırım fonları, genellikle bireylerin veya kurumsal yatırımcıların paralarını toplayarak farklı varlık sınıflarında çeşitlendirilmiş bir portföy oluşturan finansal kuruluşlardır. Forex piyasasına yatırım yapan fonlar, kendi portföylerini yönetirken döviz kurlarındaki dalgalanmalardan faydalanma amacı güderler.

• Ticari bankalar ve piyasa yapıcıları: Ticari bankalar, müşterilerinin döviz ticareti yapmasına olanak sağlar ve aynı zamanda kendi hesapları için işlem yaparlar. Piyasa yapıcıları ise genellikle Forex aracı kurumları veya bankalar tarafından temsil edilen ve piyasada alım satım fiyatlarını belirleyen katılımcılardır. Bu kuruluşlar, piyasayı likit tutma ve alım satım işlemlerini kolaylaştırma rolü üstlenirler.

• Ticari Şirketler: Büyük şirketler, kendi sermayelerini Forex piyasasına yatırarak potansiyel kazanç elde etmeye çalışır. Aynı zamanda, her hangi bir şirketin yabancı ülkede satış yaptığında ve geliri farklı bir para biriminde aldığında bu şirketler, döviz kurlarındaki değişikliklerden kaynaklanan riski yönetmek için Forex piyasasında işlem yaparlar.

• Bireysel yatırımcılar: Modern çağda, internetin yaygınlaşmasıyla birlikte bireysel traderlar da Forex piyasasına erişim sağlayabilirler. Online ticaret platformları sayesinde küçük miktarda sermaye ile döviz ticareti yapabilirler. Onlar, Forex piyasasına çeşitli aracı kurumlar ve brokerlar aracılığıyla kolayca erişirler. Bir Forex brokerı seçerek bir hesap açabilirsiniz. Birçok Forex brokerı, yeni traderlara piyasayı anlamaları ve pratik yapmaları için ücretsiz demo hesaplar sunar. Bu hesaplar, sanal para kullanarak gerçek piyasa koşullarında işlem yapmamıza imkan tanır. En iyi haber ise Forex brokerları genellikle eğitim materyalleri, web seminerleri ve analiz araçları gibi kaynaklar da sunar. Bu materyaller, piyasa hakkında daha fazla bilgi edinmemize ve ticaret stratejilerinizi geliştirmemize yardımcı olur.

Toparlayacak olursak, Forex piyasasında doğru ticaret yaparak hızlı bir şekilde kar elde etmek mümkündür. Kaldıraç kullanarak küçük bir sermaye ile büyük işlemler yapar ve potansiyel karımızı artırabiliriz. Forex piyasasında sadece döviz çiftleri değil, emtialar, hisse senetleri, endeksler ve kripto paralar gibi farklı varlık sınıflarında da işlem yapmak mümkündür. Piyasasında ticaret yapmak yüksek kar potansiyeli sunsa da yüksek risk de taşır ve anlık fiyat dalgalanmaları kayıpları da beraberinde getirir. Başarılı olmak için iyi bir eğitim, strateji ve disiplin gereklidir.
Görüşleriniz bizim için değerlidir. Forex ticaretini sürdürülebilirlik açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?